Mesane tümörü erkeklerde kadınlardan 3 kat daha sık görülür. Erkeklerde prostat, akciğer ve kalın barsak kanserlerinden sonra dördüncü sıklıkta görülen kanserdir. Erkeklerde kanser vakalarının yaklaşık olarak %7'sini oluşturur. Kadınlarda en sık görülen dokuzuncu kanserdir ve tüm kanser vakalarının %2.5'ini oluşturur.

Mesane kanseri çocukluk dahil her yaşta olabilir. Ancak genellikle orta ve ileri yaş hastalığıdır. Görülme sıklığı yaşla orantılı olarak artmaktadır.

Nedenleri

Birçok tümör baskılayıcı genin inaktivasyonu mesane kanseri oluşumunda rol oynadığı bildirilmektedir. Günümüzde mesane kanseri oluşumu ile ilgili olduğu gösterilen en önemli tümör baskılayıcı genler TP53 ve hücre siklüsü inhibitörleri RB, P21, P27 ve P16'dır.

Çevresel karsinojenlere maruz kalma mesane kanseri gelişiminde çok önemlidir. Baca temizleyicilerde, plastik ve lastik sanayi çalışanlarında mesane kanseri daha sık görülmektedir. Ayrıca sigara içenlerde mesane kanseri içmeyenlere oranla 4 kat daha fazla görülmektedir.

Mesane (idrar kesesi) kanseri, mesanenin duvarını yapan dokularda kaynaklanan kötü huylu tümör (kanser) hücrelerinin oluşumudur. Mesane (diğer adıyla idrar torbası, idrar kesesi), karının alt bölümünde yer alan ve içine idrarın biriktiği küresel bir organdır. Duvar yapısında düzensiz ve içiçe geçmiş elastik kas liflerinden oluşan mesane küçük bir balonu andırmakta olup, bu kas demetlerinin sayesinde idrarla doldukça genişler, idrarı boşalttığında ise ufalır. Böbreklerin, kanı temizleyerek vücuttan atılmak üzere yaptığı idrar, böbreklerden üreter adı verilen ince bir kanal yardımıyla mesaneye taşınır. İdrar mesaneden vücut dışına atılıncaya kadar depo edilir. Belirli bir miktara ulaşınca, insanda yaptığı “idrar yapma hissi” ile birlikte idrar mesaneden uretra adı verilen bir kanal vasıtasıyla dışarıya istemli bir şekilde atılır.

A.B.D.’de 2010 yılı itibariyle yeni mesane kanseri teşhisi gerçekleşecek vaka sayısı 70.530 iken, aynı yılda mesane kanseri nedeniyle 14.680 hastanın kaybedileceği düşünülmektedir.

Mesane kanserinin tipleri nelerdir?
Mesane kanseri, mesanenin iç yüzeyini döşeyen hücrelerden kaynaklanmaktadır. Mesanede başlıca 3 kanser (kötü huylu malin tümör) tipi gelişebilir.

Değişici epitel hücreli karsinom (Üroepiteliyal karsinom): Bu kanser tipinde, kanser mesanenin iç yüzeyini döşeyen ve epitel hücresi denilen hücrelerden kaynaklanır. En sık görülen mesane kanseri tipidir. Mesane kanserlerinin %90 dan fazlası bu tip tümörlerdir. Mesane tek ve papiller şekilde olabileceği gibi mesanede yaygın ve saha solid karakterli de olabilir

Skuamöz hücreli karsinom (Yassı epitel hücreli karsinom): Kanser, mesanenin uzun süre ile infeksiyon ve irritasyon ile karşı karşıya kalmasından sonra mesanede gelişen yassı epitel hücrelerinden (skuamöz hücrelerden) kaynaklanmaktadır. Mesane kanserlerinin yaklaşık %6-8’i bu tip kanserden oluşmaktadır.

Adenokarsinom: Bu kanser tipi, mesanedeki glandüler (sekretuar, salgı yapan) hücrelerinden kaynaklanmaktadır. Bu, salgı yapan glandüler hücreler, mesane duvarı döşer ve mukus yapımını sağlar. Mesane kanserlerinin yaklaşık %2’si bu tip kanserlerdir

Mesanede en sık görülen değişici epitel hücreli (üroepiteliyal) karsinomda, kanser mesanenin iç yüzeyini döşeyen epitel hücrelerinden kaynaklanır. Eğer mesanedeki kanser mesanenin içyüzeyini örten hücrelerde sınırlı kalmış ve derindeki kas demetlerine ilerlememiş ise, buna yüzeyel mesane kanseri denilmektedir.
Kanserin ilerlemesi genellikle bu epitel hücrelerinin altındaki kas tabakasına sirayet etmesi ile olmaktadır. Bu kas demetlerine sirayet eden kanser yapısı artık bu aşamadan sonra mesanenin dış çeperine ulaşır ve mesane etrafındaki yağ dokusuna yayılır. Buna artık invaziv mesane kanseri denilmektedir. Bunu lenf (akkan) yoluyla lenf bezlerine ve buradan da vücudun diğer kısımlarına kanserin yayılması izler. Mesane kanserinin gelişiminde en önemli risk faktörleri sigara içmek, cinsiyet ve diettir.
Herhangi bir hastalığın gelişim olasılığını arttıran nedenlere risk faktörü adı verilir. Mesane kanserinin gelişim olasılığını arttıran risk faktörleri sırasıyla aşağıda belirtilmiştir:

Sigara kullanımı
Tekstil, boya ve lastik sanayisinde kimyasal maddelerle, korumasız bir şekilde, karşı karşıya kalmak
Yağlı ve kızarmış yiyeceklerin aşırı tüketimi
İleri yaşta, erkek ve beyaz ırk
Özellikle idrar kesesini etkileyen parazitik idrar yolu infeksiyonları

Mesane kanserinde klinik belirtiler neler olabilir?
Mesane kanserinde en sık karşımıza çıkan ilk belirti idrarın kanlı gelmesi ya da ağrılı idrar yapılmasıdır. Bu ve aşağıda belirtilen diğer belirtilerin nedeni mesane kanseri varlığı olabilir. Bu belirtileri diğer bazı hastalıklar da yapabilir. Bu nedenle bu tip belirtilerle karşılaşıldığında bir hekim ile görüşülmesi gerekir.

İdrarın kanlı gelmesi (hafif kırmızı bulanık ya da açık çay ya da et yıkantı suyu renginde olabilir)
Sık sık idrara çıkma isteği
Ağrılı, yanma hissi ile idrar yapma
Göbek altında, idrar kesesine uyan bölgede ağrı hissi

Mesane kanserinin tanısında kullanılabilecek tanısal yöntemler 
Fizik muayene
İdrar analizi (tam idrar tahlili)
İdrarın sitolojik değerlendirilmesi: Alınan idrar örneğinin mikroskop altında değerlendirilerek, anormal hücrelerin varlığının araştırılmasıdır.
İntravenöz pyelografi (İVP): Damardan verilenve böbreklerden atılan kontrast maddenin, böbrekteki idrar toplayıcı sistemini, üreter denilen idrar kanalını ve mesaneyi doldurarak değerlendirilmesidir. Mesanedeki tümör opak madde dediğimiz maddenin mesanenin için düzgün şekilde doldurmasına izin vermez ve tümör tarafında düzensizlik ve yer kaplayan karanlık bir alan görülür

Bilgisayarlı tomografi (BT): Damardan verilen kontrast maddeden önce ve sonrasında böbrek ve mesanenin kanser varlığı ve tümörün mesane duvarına ne derece sirayet ettiği yani kas tabakası ya da mesane çevresindeki yağ dokusuna geçmesi açısından detaylı değerlendirmesi yanında ve lenf bezlerine ve karaciğer, akciğere kanserin sirayet edip etmediğinin anlaşılması konusunda fikir verir (Resim-2). Ayrıca mesanedeki farklı yapıların (örneğin divertikül gibi) var olup olmadığı ve bu yapılar varsa tümörün bunlarla ilişkisinin değerlendirilmesinde de önemli bilgiler vermektedir.

Özellikle son dönemde gerçekleştirilen 3 boyutlu BT görüntüleri ile mesanedeki tümör çok net olarak ortaya konulabilmektedir.

Sistoskopi: Işık ve optik sistemi olan bir uzun ince teleskop yardımıyla idrar kanalından girerek, idrar kanalını ve mesane içini direkt görerek değerlendirme işlemidir (Resim-4). Kadınalrda bu işlem hiçbir anesteziyi gerektirmez iken, erkeklerde idrar kanalının içine verilen bir anestezik ile lokal (mevzi) anestezi altında rahatlıkla sistoskopi yapılır. Bu işlem sırasında tümör şüpheli olan alanlardan ufak biopsi alıma gereçleriyle de biopsi örneği alınabilmektedir.Bu biopsi örneklerinin patolojik olarak değerlendirilmesi kesin tanı koydurucudur. Ancak sistoskoik görüntüde de mesane tümörü hakkında değerli bilgi edinilir

Uygulanabilecek tedavi seçeneklerini ve hastalığın prognozunu (tedavi sonrası iyileşme olasılığını) etkileyen faktörler

Hastalığın tedavi ile iyileşme olasılığını etkileyen tüm olasılıklar
Kanserin evresi: Yukarıda da sözü edildiği gibi kanser yüzeyel mi yoksa invaziv mi? Olması en önemli prognostik faktördür. Erken tanısı konulmuş mesane kanserlerinde uygun tedavi ile kür şansı çok yüksektir.
Mesane kanserinin tipi ve patolojik olarak farklılaşma özelliği
Hastanın yaşı ve genel sağlık durumu
Mesane Kanseri tedavi

Mesane kanserinde tedavi seçenekleri evrelerine göre karar verilerek hastalara sunulmaktadır. Yüzeyel adı verilen ve kas tabakasına sirayet etmemiş mesane kanseri olgularında ilk planda önerilen tedavi, mesanenin koruyucu tedavisi olup, TUR(MT) ve gerekli görüldüğünde mesane içinde verilecek biolojik ya da kemoterapötik ilaç tedavisidir. Mesanenin içine verilen bu ilaçlarla yan etkiler en aza indirilmiş olmakta ve tümörün nüks etme olasılığı da anlamlı şekilde azaltılmaktadır.

Mesane tümörünün kas tabakasına sirayet 

ettiği kanser evresinde ya da yüzeyel evrede yakalanmış olmasına rağmen tümör boyutu büyük, agresif yapıda kanser hücrelerinden oluşmuş tümörlerde ilke plandaki tedavi seçeneği daha radikal bir yaklaşım ile mesanenin tümüyle çıkartılmasıdır. Bu işleme “Radikal Sistektomi” adı verilir.

İdrarın depolanacağı idrar torbası, yani mesane, çıkartıldıktan sonra idrarın depolanması için, günümüzdeki en iyi alternatif, ince barsağın bir kısmından yeni mesane yapılarak, idrar kanalına tekrar bağlanmasıdır. Bu cerrahi işleme “İnce Barsaktan Ortotopik Yeni Mesane Rekonstrüksiyonu” – İleal Neobladder Rekonstrüksiyonu- adı verilir.

Radikal Sistektomi ve İleal Yeni Mesane Rekonstrüksiyonu, uzun bir dönemdir açık cerrahi şeklinde yapılmakta idi. Halen daha birçok merkezde bu uygulama açık cerrahi teknikle yapılmaya devam etmektedir.

Açık cerrahi teknikte Göbeğin 10-15 cm üstünden başlayıp penis köküne kadar devam eden bir ameliyat kesisi ile bu ameliyat gerçekleştirilir

Kanserli mesane, ereksiyonu sağlan sinir demetleri korunduktan sonra, tümüyle çıkartıldıktan sonra, ana damarlar üzerindeki lenf bezleri  geniş şekilde temizlenmektedir. Çıkartılan bütün lenf bezleri hem evrenin tam konmasında, hem de kanser kontrolünde çok önemlidir.

Kanserli mesane ve lenf bezlerinden tümüyle temizlenen leğen kemiği boşluğuna ince barsağın bir bölümünden alınan 45-60 cm. boyunda ince barsak parçası özel uygulanan tekniklere göre açılarak yeni mesane olacak şekilde “küre” haline getirilir. tam bir küre şeklini oluşturan ve minimal basınca neden olduğundan böbrekleri koruyan ve böbreklere idrar kaçağı olmayan Abol-Enein Diversiyonunun hastalarıma uygulamaktayım.

 Burada idrarın böbreğe kaçmasını önleyen “anti-reflü” mekanizmasına özellikle önem verilmelidir. Zira böbreğe olan idrar kaçağı ileri dönemlerde tekrarlayan böbrek iltihaplarına yol açabilirler. Tümüyle böbreklerden gelen idrar kanalları ile bağlantısı sağlanan yeni mesanenin artık penisteki idrar kanalına bağlanması yani anastomoz aşamasına sıra gelmiştir. Bu aşama tamamladıktan sonra idrar kanalından yeni mesaneye iyileşme döneminde kalması için sonda yerleştirilir.